Als ik met Lynn en Sam aan het wandelen ben, zie ik af en toe mensen even genietend naar ze kijken. Zij knopen regelmatig even een gesprek met mij aan: 'dat zijn van die slimme honden, toch?' of 'wow, wat zijn ze snel!'. Ik kan het vaak niet laten om trots meer informatie te geven over de Border Collie. Want het zijn fantastische honden met een geweldig karakter. Maar net als bij andere hondenrassen geldt: ze zijn niet voor iedereen geschikt. Ik heb hieronder het karakter, het uiterlijk en de oorsprong van het ras beschreven, zodat je voor jezelf kunt nagaan: past dit ras bij mij?
Oorsprong van het ras Laten we beginnen met het feit dat de Border Collie oorspronkelijk gefokt is als pure werkhond die zijn oorsprong vindt in het grensgebied tussen Schotland en Engeland. Het is een schapendrijver: een hond die de schaapherders hielp bij het verplaatsen van de schaapskuddes. Door zijn oorspronkelijke taak is de Border Collie een 'hard' ras geworden. Er werd van hen verwacht dat ze door weer en wind, in kou en in hitte door moesten gaan. Dit kenmerk is nog steeds terug te zien: Border Collies hebben een groot uithoudingsvermogen en zullen niet snel opgeven.
De Border Collie kenmerkt zich door een specifieke manier van werken bij de schapen: het sluipen en 'the eye', het intense staren waarmee de hond de schapen een bepaalde kant op drijft. Zowel het staren als het sluipen zijn bij vrijwel alle Border Collies terug te vinden. Mensen die het ras niet (goed) kennen, bestempelen dit soms als 'neurotisch gedrag', maar het is de karakteristieke drijfhouding die passend is bij de Border Collie.
Onderstaand filmpje laat 'the eye' (het intense staren) heel duidelijk zien. De Border Collie drijft het schaap in de andere richting, enkel door zijn ogen te gebruiken. Prachtig!
Karakter Als je een Border Collie tegenkomt, valt het waarschijnlijk direct op hoe levendig ze zijn. Borders zijn alert en ze hebben een groot uithoudingsvermogen. Misschien weet je al dat Border Collies erg intelligent zijn. Ze zijn gedreven, leren snel en ze hebben altijd zin in actie. Je kunt ze oneindig veel dingen leren. Dat maakt het ook zo leuk en uitdagend om een Border Collie in huis te hebben. Toch heeft hun intelligentie ook een keerzijde, want Border Collies kunnen zichzelf ook negatieve dingen aanleren. Dit gebeurt vooral bij te weinig uitdaging of onduidelijke grenzen. Auto's drijven, hardlopers achterna jagen en het drijven van huisdieren of zelfs kinderen gedragingen die zich in dat geval kunnen voordoen. Het is dan ook de kunst om bij dit ras altijd een stapje voor te zijn in het denken en doen om vervelend gedrag te voorkomen.
Border Collies zijn erg gehecht aan hun baas. Sam ligt bijvoorbeeld altijd op onze voeten. Schuiven wij een meter op? Dan staat hij op, loopt mee en ploft weer op onze voeten neer. Heel gezellig! En soms ook een béétje onhandig... Border Collies vinden het geweldig om samen met hun baas te werken. Dit kan in de vorm van schapendrijven, maar er zijn ook meerdere leuke hondensporten die de hond en zijn baas veel uitdaging bieden. Denk aan behendigheid, hoopers, frisbee en gehoorzaamheid.
Het ras is gevoelig: ze reageren als een spiegel op de stemming van de eigenaar. Ben ik enthousiast? Dan zijn Lynn en Sam dat ook. Maar als ik mopperend thuis kom, kunnen ze wat onzeker worden: 'mopper je op mij?'. De Border Collie kan zich goed vinden in een gezin, maar bij te veel drukte kunnen ze een rustigere plek opzoeken. De meeste Border Collies genieten enorm van aandacht en knuffels.
Nervositeit en angstagressie komen voor bij Border Collies, maar dit zijn géén standaard ras-eigenschappen. Het is vaak een gevolg van onverantwoord fokken en een slechte socialisatie. Bij een goede, positieve opvoeding is de kans op dit gedrag heel klein. Kies daarom altijd voor een goed begin en koop een pup bij een verantwoorde fokker.
Uiterlijk Het meest bekende beeld van de Border Collie is de zwart-witte, langharige hond. Toch is er veel variatie binnen het ras. Dit komt omdat de Border Collie oorspronkelijk puur is gefokt op werkvermogen, waarbij het uiterlijk vrijwel niet van belang was. Tegenwoordig staan de eisen voor het uiterlijk beschreven in de rasstandaard. In het kort:
"Een atletische, gespierde verschijning die harmonisch en sierlijk is gebouwd. De hond is rank en oogt toch stevig. Hij maakt de indruk over een groot uithoudingsvermogen te beschikken. Er zijn twee soorten vachten: kortharig en lang. Bij beide is de ondervacht dicht en zacht, de bovenvacht is dicht en middelmatig hard. Bij de halflange variëteit zijn de kraag, broek en staart overvloedig bevederd. Alle kleuren zijn toegestaan, maar wit mag nooit overheersen. De schofthoogte van de Border Collie is ongeveer 55 cm. Het gewicht varieert van 15 - 20 kilo".